Thị trường chứng khoán phái sinh là gì và có đặc diểm gì khác với chứng khoán thường? Đây có lẽ đang là câu hỏi của kha khá các nhà đầu tư mới khi bước chân vào thị trường chứng khoán.Hợp đồng chứng khoán phái sinh được quan tâm bởi khá nhiều nhà đầu tư mong muốn chỉ số an toàn cao. Chính vì vậy thị trường chứng khoán phái sinh thường được hoan nghênh nhiều hơn.
Thông thường nếu mua bán chứng khoán thông thường thì lãi chỉ có sàn có chiều hướng tăng. Nhưng chứng khoán phái sinh có khá nhiều ưu điểm hơn rất nhiều. Nó vẫn có thể tăng khi thị trường chứng khoán tăng hoặc giảm. Chính vì thế nó là nguồn đầu tư vô cùng có lợi với các nhà giao dịch chứng khoán. Chính vì thế việc hiểu rõ hơn về thị trường chứng khoán phái sinh là vô cùng quan trong với nhà đầu tư mới.
Khái niệm chứng khoán phái sinh?
Chứng khoán phái sinh là các công cụ tài chính mà giá trị của chúng phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở. Chứng khoán phái sinh quy định quyền lợi và/hoặc nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng. Đối với việc thanh toán và/hoặc chuyển giao tài sản cơ sở. Với một mức giá được thỏa thuận trước vào một thời điểm nhất định trong tương lai. Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh có thể là hàng hóa như nông sản, kim loại, v,v.. Hoặc công cụ tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất, v.v.
Ưu điểm của chứng khoán phái sinh
Chứng khoán phái sinh có ưu điểm vượt trội hơn hẳn so với cổ phiếu và trái phiếu. Bên cạnh đó, cổ phiếu phái sinh cũng có những hạn chế nhấn định. Cụ thể:
Chứng khoán phái sinh là một loại đòn bẩy cao. Có thể sinh lời trong cả 2 chiều tăng, giảm của thị trường. Khi giao dịch T+0 sẽ không cần phải chờ hàng về. Bên cạnh đó, rủi ro mà nhà đầu tư nhỏ lẻ gặp phải sẽ phần nào hạn chế hơn. Bởi sự ra đời của cơ sở giao dịch, trung tâm lưu ký, thanh toán. Nếu bạn không nắm rõ về cách chơi chứng khoán phái sinh sẽ có thể gặp rủi ro với tỉ lệ cao. Ngoài ra, nhà đầu tư cũng cần dành thật nhiều thời gian để quan sát những biến động trong thị trường.
Với những đặc điểm trên, chứng khoán phái sinh khá phù hợp với những người tự tin. Chấp nhận rủi ro, giao dịch thường xuyên và đã có kinh nghiệm dày dặn. Bên cạnh đó, loại chứng khoán này cũng phù hợp với các tổ chức như một loại bảo hiểm. Cho tài sản trên thị trường chứng khoán. Kỹ thuật này hay còn được gọi là hedging.
Các loại chứng khoán phái sinh và đăc điểm của nó tại Việt Nam
Chứng khoán phái sinh bao gồm 4 loại hợp đồng chính
Hợp đồng kỳ hạn và đặc điểm: là một thỏa thuận giữa hai bên tham gia để mua và bán một loại tài sản. Ở một thời điểm nhất định trong tương lai với mức giá được xác định trước ngay ở thời điểm hiện tại. Hợp đồng tương lai: là hợp đồng kỳ hạn được chuẩn hóa, niêm yết và giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán.
Hợp đồng quyền chọn: Người nắm giữ HĐ quyền chọn có quyền. Nhưng không có nghĩa vụ, mua hoặc bán một loại tài sản cơ sở. Tại một thời điểm nhất định trong tương lai theo mức giá được xác định trước. Người bán hợp đồng có nghĩa vụ thực hiện giao dịch khi người nắm giữ hợp đồng chọn thực hiện quyền. Họ có quyền chọn bao gồm quyền chọn mua và quyền chọn bán. Hợp đồng hoán đổi: Hợp đồng hoán đổi là một thỏa thuận giữa hai bên. Về việc hoán đổi các dòng tiền phát sinh từ các công cụ tài chính trong tương lai. Hợp đồng sẽ quy định rõ thời điểm hoán đổi dòng tiền và phương pháp tính toán cụ thể.
Đặc điểm chính của từng loại hợp đồng
Trong đó, HĐ tương lai (HĐTL) là sản phẩm chứng khoán phái sinh đầu tiên được niêm yết và giao dịch trên thị trường Việt Nam, cụ thể là HĐTL trên chỉ số cổ phiếu VN30. Mỗi hợp đồng tương lai (HĐTL) có một mã giao dịch riêng tương tự như cổ phiếu, được quy ước theo quy tắc nhất định bao gồm các thông tin: [Tên tài sản cơ sở][F][Thời gian đáo hạn]. Ví dụ: HĐTL có mã VN30F2109. Trong đó: “VN30” là chỉ số VN30, F là hợp đồng tương lai, “21” là năm đáo hạn của hợp đồng (2021) và “09” là tháng đáo hạn của hợp đồng. HĐTL chỉ số VN30 giao dịch với 4 mã tương ứng 4 tháng đáo hạn : Tháng hiện tại, tháng kế tiếp, 2 tháng cuối 2 quý gần nhất.