Vừa mới đây, trong một lần làm việc với người lao động, một luật sư có nhận được câu hỏi của anh Vũ Kỷ với nội dung: tôi sắp ra nước ngoài để sống, trong thời gian lao động ở trong nước tôi có tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc thì khi ra định cư ở nước ngoài thì tôi có được nhận BHXH một lần, mức hưởng thụ và quá trình chi trả ra sao?. Đây là một câu hỏi rất hay, cũng là thắc mắc của khá nhiều người khi chuẩn bị ra nước ngoài sinh sống.
Theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội Việt Nam thì người lao động khi đã tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc thì dù có ra nước ngoài định cư vẫn được nhận bảo hiểm xã hội một lần. Mức hưởng của bảo hiểm xã hội một lần sẽ được tính theo tổng thời gian mà người lao động đã đóng bảo hiểm xã hội, nếu đóng trước năm 2014 sẽ được nhận 1.5 tháng mức bình quân tiền lương đóng BHXH. Nếu đóng từ năm 2014 trở đi thì sẽ được nhận 2 lần tháng mức bình quân tiền lương đóng bảo hiểm xã hội hàng tháng, nếu chưa đóng đủ một năm thì mức hưởng BHXH một lần sẽ bằng 22% của các tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Nếu ra nước ngoài sinh sống thì có được nhận BHXH một lần?
Theo quy định tại Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014. Thì người lao động (NLĐ) ra nước ngoài định cư sẽ được nhận bảo hiểm xã hội (BHXH) ngay một lần. Không phải đợi 1 năm sau. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được quy định tại Điều 8. Nghị định 115/2015/NĐ-CP ngày 11/11/2015 như sau: Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội. Cứ mỗi năm được tính như sau:
- 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội. Cho những năm đóng trước năm 2014.
- 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
- Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm. Thì mức hưởng BHXH một lần được tính bằng 22% của các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH. Mức tối đa bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Những thủ tục cần thiết để nhận BHXH một lần tại nước ngoài
Hồ sơ, thủ tục nhận bảo hiểm xã hội một lần được quy định. Tại điều 109, 110 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 như sau:
Người lao động có nhu cầu nhận bảo hiểm xã hội một lần. Thì nộp hồ sơ đề nghị nhận BHXH một lần tại cơ quan BHXH quận/huyện. Hoặc cơ quan BHXH tỉnh (trong trường hợp BHXH được phân cấp giải quyết hưởng BHXH 1 lần). Tại nơi cư trú (nơi đăng ký thường trú hoặc tạm trú). Để được giải quyết hưởng BHXH một lần. Hồ sơ đề nghị nhận bảo hiểm xã hội một lần bao gồm: Sổ bảo hiểm xã hội và Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần.
Đối với người ra nước ngoài để định cư. Phải nộp thêm bản sao giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền. Về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt. Được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:
- Hộ chiếu do nước ngoài cấp.
- Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài.
- Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.